به اختصار اختلالات عضلات کف لگن به این معنا است که در عضلات واقع در این ناحیه عملکردی غیر طبیعی مشاهده می‌شود. در حقیقت کف لگن شامل ارگان ها و عضلات متعددی از جمله رکتوم، مثانه، واژن و… میباشد. عضلات کف لگن موظفند تا از ارگان های واقع در لگن همانند پروستات و رحم به خوبی حفاظت کنند. نکته دیگر که باید در خصوص اختلالات عضلات کف لگن بدانید این است که این اختلال به شکل‌های متفاوتی در افراد ظاهر می‌شود. برای مثال ممکن است در یک فرد اختلالات عضلات کف لگن سبب سفت شدن غیر طبیعی و یا شل شدن بیش از اندازه عضلات در این ناحیه گردد. اگرچه اختلالات کف لگن میان مردم موضوعی نسبتاً شایع است، اما در صورت عدم درمان می تواند عوارض جانبی جبران ناپذیر زیادی ایجاد کند. حال در ادامه این مقاله از مرکز فیزیوتراپی تندیس ما قصد داریم تا به بررسی تخصصی این اختلالال بپردازیم و راهای درمان و تشخیص آن را نیز برایتان توضیح دهیم.

اختلالات کف لگن چیست؟

اختلالات کف لگن ناشی از ناتوانی در کنترل عضلات لگن میباشند که در نهایت منجر به نشت ادرار یا مدفوع می گردند. این اختلال میان مردم بسیار شایع است و با افزایش سن و یا حتی به دنبال زایمان های طبیعی در زنان به عنوان یک اتفاق طبیعی به وفور رخ میدهد. متاسفانه در ایران به این دلیل که اکثر افراد این معضل را یک اتفاق شرم اور می‌گمارند بیشتر تمایل دارند تا با این اختلال زندگی کنند تا اینکه به دنبال درمان آن بگردند. عضلات کف لگن ما به طور طبیعی می توانند منقبض و شل شوند و منجر به عملکرد مناسب مثانه و روده ما گردند. حال زمانی که این عضلات از کار بیفتند، اختلالات کف لگن ممکن است کم کم ایجاد شود. تخمین زده می شود که از هر ۴ زن ۱ نفر در مقطعی از زندگی خود از نوعی اختلال کف لگن رنج می برده است.

علائم اختلالات کف لگن چیست؟

اختلالات کف لگن می تواند منجر به تعدادی علائم پاتولوژیک مانند مشکلات سلامتی مربوط به مکانیسم ادرار، یبوست، نشت روده، درد کف لگن و حتی کمردرد شود. شایع ترین تصاویر بالینی اختلالات کف لگن شامل موارد زیر است:

• افتادگی لگن:

پرولاپس یا افتادگی لگن زمانی رخ میدهد که ۱ الی چند تا از ارگان ها و اندام های لگن (مانند رحم، مثانه یا راست روده) از موقعیت طبیعی خود پایینتر آمده باشند.

• بی اختیاری مدفوع:

این مورد سبب نشت بی اختیار مدفوع می گردد.

• بی اختیاری استرسی:

نشت بی اختیار ادرار در نتیجه ورزش یا سرفه.

• بی اختیاری فوری:

ناتوانی در مقاومت در برابر میل به ادرار کردن.

چه چیزی باعث اختلالات کف لگن می شود؟

اگرچه علت وقوع این امر هنوز کاملا مشخص نشده است، اما عوامل زیادی وجود دارند که می توانند در ایجاد اختلال در مکانیسم عملکردی کف لگن ما نقش داشته باشند، مانند: بارداری، زایمان، وجود آسیب در ناحیه لگن، چاقی، استرس و رفتارهای نادرست در استفاده از توالت.

چگونه می توان اختلالات کف لگن را درمان کرد؟

روش های درمانی زیادی وجود دارد که می تواند اختلالات کف لگن را با موفقیت درمان کندو توجه داشته باشید که تشخیص دقیق و به موقع اولین گام در استراتژی مقابله با چنین اختلالی است. دکتر لامیس تاباجا، جراح کولون در کلینیک کلیولند ابوظبی، میگویند: «ما زنان زیادی را در سراسر دنیا می‌بینیم که برای مدت طولانی با این اختلال درگیر بوده اند، زیرا از صحبت کردن در مورد آن خجالت می‌کشیدند یا تصور می‌کردند که اختلالات کف لگن با افزایش سن برایشان رخ داده و امری طبیعی است. باید بگوییم که این تفکر اصلا درست نیست. پزشکان و فیزیوتراپان می‌توانند طیف وسیعی از درمان‌ها را برای حل این معضل به شما ارائه دهد که رعایت آنها میتواند وخامت این وضعیت را کاهش داده و آن را بهبود ‌بخشد.» این اختلال در موارد خفیف معمولاً با تغییر سبک زندگی قابل درمان است. همچنین تمرینات لگنی بی شماری وجود دارد که می توان از آنها برای تقویت عضلات کف لگن بهره برد. برای دریافت خدمات فیزیوتراپی میتوانید با مشاورین ما در تماس باشید.

تشخیص و درمان اختلالات کف لگن

• تشخیص
تیم ماهر ما در مرکز فیزیوتراپی تندیس میتوانند این مشکل را در بیماران بر اساس تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و سایر آزمایش های مرتبط تشخصیص و ارزیابی کنند.

• درمان
اختلال عملکرد کف لگن را می توان با استفاده از ترکیبی از روش های زیر درمان کرد و کیفیت زندگی اکثر بیماران را بهبود بخشید:

۱٫ تغییر سبک زندگی

۲٫ بیوفیدبک:

بیوفیدبک روشی است که پزشکان از آن به عنوان یک درمان رایج برای ضعف عضلات کف لگن استفاده میکنند. این روش کاملا با کمک فیزیوتراپیست انجام می‌شود. در بیوفیدبک از حسگرها و صفحه‌نمایش برای نمایش اطلاعات مربوط به عملکرد عضلات کف لگن استفاده میشود.

۳٫ تمدد اعصاب و تمرینات:

یک فیزیوتراپ ممکن است برخی از تمرینات و تکنیک های تمدد اعصاب مانند مدیتیشن، حمام های گرم و یوگا را برای حل این مشکل به شما توصیه کند.

۴٫ داروها:

در برخی موارد، پزشک ممکن است دوز کمی از شل کننده عضلانی را برای درمان ضعف کف لگن تجویز کند.
۵٫ جراحی:

در برخی موارد خاص، جراحی بهترین گزینه برای ترمیم و بازسازی عضلات کف لگن است و جراح گاهی از تزریق بوتاکس برای شل شدن عضلات کف لگن استفاده می کند.

علائم اختلال عملکرد کف لگن چیست؟

علائم اختلال عملکرد در عضلات کف لگن عبارتند از:

1. وجود مشکل در ادرار یا اجابت مزاج
2. احساس اینکه می مدفوع به طور کامل دفع نشده است
3. نشت غیرارادی ادرار یا مدفوع
4. فرد اغلب احساس میکند نیاز به استفاده از سرویس بهداشتی دارد
5. نیاز به دفع ادرار یا مدفوع به زور و با فشار
6. یبوست طولانی مدت
7. نیاز به تغییر موقعیت به منظور دفع و اجابت مزاج
8. ادرار دردناک
9. کمردرد بی دلیل
10. درد غیر قابل توضیح در ناحیه تناسلی، مقعد یا پایین شکم (ناحیه لگن)

نکته: باید به این نکته توجه داشته باشید که علائم ناشی از اختلال در کف لگن در زنان و مردان با یکدیگر متفاوت است. علائم رایج در مردان عبارتند از اختلال در نعوظ که علائم این بیماری اغلب شبیه پروستاتیت و  تورم غده پروستات است. علائم اختلالا کف لگن در زنان اغلب در حین رابطه جنسی (احساس درد) بروز میکند.

علل اختلال عملکرد کف لگن

اختلال عملکرد کف لگن می تواند منشاء ژنتیکی داشته باشد و یا در افرادی بروز کند که عضلات و بافت همبند ضعیف تری دارند. با این حال ممکن است برخی از دلالیلی که در ادامه بریتان ذکر کرده ایم نیز زمینه ساز این اختلال گردند:

• آسیب به لگن
• جراحی در ناحیه لگن
• افزایش سن
• اضافه وزن یا چاقی
• بارداری و زایمان
• استفاده زیاد از حمام یا زور زدن زیاد هنگام رفتن به دستشویی

همچنین توجه کنید که اگر زن بارداری  نوزاد خود را به صورت واژینال به دنیا بیاورد، ممکن است دچار اختلال عملکرد کف لگن شود. به طور کلی بارداری و زایمان میتواند عضلات ناحیه لگن را بدون در نظر گرفتن نحوه زایمان تغییر دهد. از آنجایی که اعصاب، عضلات بدن را کنترل می کند، افراد مبتلا به اختلالات عصبی مانند بیماری پارکینسون نیز ممکن است مشکلات کف لگن را تجربه کنند.

ضعف عضلات کف لگن :

امروزه ضعف عضلات لگن یک بیماری شایع در مردان و زنان میباشد از  علائم ضعف عضلات کف لگن میتوانیم به یبوست، اسهال ، احساس کمر درد، بی اختیاری ادرار ، سنگینی در واژن و … اشاره کنیم اما چرا ما به ضعف عضلات کف لگن دچار میشویم ؟ یکی از علت های ابتلا ما به ضعف عضلات کف لگن میتواند تصادف و آسیب به کمر ما باشد بسیاری از افراد بعد از تصادف کردن و آسیب به کمر دچار ضعف عضلات کف لگن میشوند .

از دیگر مواردی که منجربه ضعف عضلات کف لگن ما میشود میتوانیم به بارداری اشاره کنیم معمولا مادران باردار مخصوصا مادرانی که چند قلو به دنیا میاورند بعد از زایمان دچار ضعف عضلات کف لگن میشوند، از دیگر مواردی که باعث میشود ما به ضعف عضلات کف لگن دچار شویم چاقی میباشد.

برای مطالعه کامل مقاله علایم ضعف عضلات کف لگن کلیک کنید.

درمان عضلات کف لگن با فیزیوتراپی :

از روش های درمان ضعف عضلات کف لگن، درمان عضلات کف لگن با فیزیوتراپی میباشد.روند درمانی شما در جلسه اول فیزیوتراپی عضلات کف لگن پس معاینه توسط فیزیوتراپیست شما انجام خواهد شد وروش های درمانی توسط فیزیوتراپیست شما به شما ارائه خواهد شد.

درمان های فیزیوتراپی در اختلالات کف لگن ترکیبی از روش های شامل :آموزش به بیمار،رفتار درمانی،تحریکات الکتریکی و مغناطیسی،ماساژدرمانی،بیوفیدبک تراپی و… میباشد انتخاب هر کدام از این روش های نام برده به انتخاب فیزیوتراپیست شما بستگی دارد و فیزیوتراپیست شما بعد از معاینه یکی از این روش های نامبرده و یا ترکیبی از روش های نام برده را برای شما انتخاب میکند .

سوالی که بسیاری از بیماران از ما دارند این است چه اختلالات کف لگنی با فیزیوتراپی قابلیت درمان دارد ؟ در جواب باید بگوییم بیشتر اختلالات کف لگن با فیزیوتراپی قابلیت درمان دارد بعنوان مثال واژینیسموس، امروزه اکثر بانوان به  واژینیموس دجار هستند بد نیست بدانید واژینیسموس با فیزیوتراپی به راحتی درمان میشود. بی اختیاری مدفوع و بی اختیاری ادرار یکی دیگر بیماری هایی هستند که به راحتی با فیزیوتراپی قابلیت درمان دارند .

برای مطالعه کامل مقاله درمان عضلات کف لگن با فیزیوتراپی کافیست این مقاله را از وبسایت فیزیوتراپی تندیس مطالعه نمایید.

درمان واژینیسموس با فیزیوتراپی :

واژینیسموس عارضه ای است که در آن ماهیچه های اطراف واژن بصورت غیر ارادی منقبض میشوند این عارضه منجرب میشود تا رابطه جنسی بخوبی برقرار نشود و رابطه جنسی برای خانم یک رابطه بشدت دردناک باشد واژینیسموس در حالت کلی به دو دسته تقسیم میشود:

واژینیسموس اولیه :

در این حالت شریک جنسی قادر به دخول اصلا نمیباشد

واژینیسموس ثانویه:

در این حالت شریک جنسی یکبار توانسته عمل جنسی انجام بدهد .

برای مطالعه کامل مقاله درمان واژینیسموس کافیست این مقاله از سایت را مطالعه نمایید.